غار كتله خور در استان زنجان، در نزديكي شهر كوچك گرماب واقع است. غار كتله خور، غاري است آهکي که در برخي نقاط آن گل رس و خاکهاي حاوي اکسيد آهن قابل مشاهده اس.اين غار از نظر قدمت با غار عليصدر همدان برابري ميکند با اين تفاوت اين غار تقريبا خشک است. یک نکته جالب توجه در رابطه با غار کتلهخور اینست که شواهد و بررسیهای انجام شده مؤید این موضوع است که این غار در نهایت به غار علیصدر در همدان متصل میشود. همچنین یکی دیگر از عجایب و زیباییهای این غار تعدد طبقات آن است که اینگونه غارها در جهان بسیار کمنظیر هستند. گمان میرود که این غار دارای ۷ طبقه باشد که البته تاکنون تنها ۳ طبقة آن کشف شده است
این غار در مراحل اولیة تشکیل خود غاری آبی بودهاست که دراثر انحلال آبی گاهی اوقات تودههای عظیمی از سنگها از تودة اصلی جدا شدهاند. تشکیل طبقات متعدد این غار باعث شدهاست که آب به طبقات زیرین نفوذ کرده و عملاً غار تبدیل به غاری خشکی گردد.از دیگر ویژگیهای بارز این غار میتوان وجود قندیلهای زیبا و شفاف آهکی و استالاکتیتهای گُلکلمی را نام برد
غار کتلهخور، که در گویش محلی، مردم منطقه به آن کتل کوتول میگویند، غاری است خشکی -آبی، واقع در استان زنجان و در ۸۰ کیلومتری جنوب خدابنده و ۱۷۳ کیلومتری شمال همدان و ۴۱۰ کیلومتری تهران و ۵ کیلومتری شهر کوچک گرماب واقع است. در بعضی ازمناطق غربی ایران به کوههای کم ارتفاع کتل میگویند و احتمالاً وجه تسمیه غار نیز به همین علت باشد که غار در یکی از این کوهها قرارگرفتهاست و خورشید از پشت آن طلوع میکند و بجای کتل خورشید به آن کتلخور گویند
در سال ۱۳۶۵ گروهی مجهز از غارنوردان زبده همدان بازدید مفصلی از غار انجام دادند و توانستند شکلگیری این غار را به دوران ژوراسیک مربوط دارند یعنی بیش از ۱۲۰ میلیون سال قبل
وجود چشمههای آب بسیار زلال در اطراف این غار و حفرههای متعدد طبیعی هم از ویژگیهای منحصر به فرد این غار است
غارکتلهخور از لحاظ کیفیت بلورها و قندیلها، زیبایی و تعدد طبقات اولین غار آهکی جهان شناخته شدهاست که توسط سرمایهگذاری بخش خصوصی و هزینة شخصی به نام مهندس عالی که مهندس عمران فرمانداری زنجان بودند در طول پنج سال آمادة بهرهبرداری گشت. از بهرهبرداری اولیة این غار چیزی حدود ۱۵ سال میگذرد که البته هنوز هم کاوش و فعالیت برای آمادهسازی سایر قسمتهای غار برای بازدید ادامه دارد
غار کتلهخور، غاری است آهکی که در برخی نقاط آن گلرس و خاکهای حاوی اکسیدآهن قابل مشاهدهاست. این غار از نظر سنی تقریباً همسن غار علیصدر همدان است البته این دو غار از دو جهت با هم تفاوت دارند. یکی اینکه غار علیصدر همدان غاریست کاملاً آبی اما غار کتلهخور زنجان غاری است تقریباً خشکی. دوم اینکه آهکهای غار کتلهخور نسبت به آهکهای غار علیصدر بسیار خالصتر هستند که این خود عاملی است جهت زیباترشدن غار، چراکه خالص بودن آهکها موجب شفافیت آنها و در نتیجه عبور نور از قندیلها میشود
Katale khor (Persian: کتلهخور,Azerbaijani: كتل كوتول) is a cave located in Zanjan Province, Iran. It's situated at 120 km south of Zanjan city and 410 km away from Tehran. The name, Katale khor, means "mount of Sun". Geological studies in 1984 showed that the cave formation dates back to the Jurassic period. It is believed that the cave joins to Ali Sadr Cave in Hamadan province.
This cave was discovered about 90 years ago but it was registered by Ahmad Jamali