ديرينه شناسان بر اين باورند كه راين گنجينه ارزشمند كوير ايران است و رازها و ناگفته هاي بسياري از دوران مافي بر سينه خود حفظ كرده است. راين، غرور كوير ايران نيازمند واشناسي و نيز واكاويست. راین منطقه ای خوش آب و هوا در استان کرمان است که ارگ تاریخی راین را در خود جای داده است.ارگ رایِن یکی از بزرگ‌ترین بناهای خشتی جهان، دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم است. هر چند این ارگ بسیار کوچکتر از ارگ بم می باشد ولی همان نیز برای تجسم زندگی مردم در سالیان دور کفایت می کند.نکته جالب این است که ارگ راین در حمله اعراب به صورت نظامی تسخیر نگردیده است. ارگ راین الگویی از قلعه های مسکونی شهرهای قدیم است و این قلعه مانند سایر قلعه ها بخش عامه نشین و اعیان نشین دارد و فضاهای معماری مورد نیاز مردم نظیر زورخانه، مسجد و اصطبل در آن دیده می‌شود. مصالح کلی آن خشت خام است. در كتب تاريخي از راين با نامهاي رائين ، رايين،روين ، روبين و رابن نيز نام برده شده است. راين را به دليل آب و هواي بسيار دلپذير و ميوه هاي بسيار مرغوب پرديس كوير ناميده اند. بر اساس كتب تاريخي ، راين منطقه اي با قدمت و تمدن كهن ، در زمان ساسانيان به واسطه قرار گرفتن در بزرگراه غرب به شرق و مسیر کرمان به جیرفت و بندرعباس ، موقعيتي مناسب داشته و يكي از مراكز دادوستد كالا و همچنين بافت پارچه های ارزشمندی بوده است كه در خراسان و مصر و عراق با رغبت خريده مي شدند. اين منطقه در گذشته يكي از مراكز ساخت صنايع دفاعي مانند شمشير و تفنگ نيز بوده است
وزيري ، مؤلف كتاب جغرافياي كرمان، آن را چنين توصيف كرده است : باغستاني فسيح ، مرغزاري بديع، آبش با سلسبيل برادر و هوايش با فردوس برابر
ارگ راین یک از دژهای فرمانروایی میرزا حسین خان(راینی)بوده که در زمان نادر شاه افشار و پسر او محمد علی خان در زمان زندیه بوده‌است. این ارگ پس از سرنگونی زندیه به دست آغا محمد خان قاجار جای زندگی نوادگان میرزا حسین خان نامی به میرحسینی بوده که هنوز گروهی از انان در این شهر و بیشترشان در شهر کرمان باشنده هستند.فرمانروایی پدر و پسر در این ولایت نشان از رخنه و محبوبیت آنان در این سرزمین دارد.تا انجا که این ارگ در بسیاری از منابع با نام ارگ میرزا حسین خان نامیده شده است
نقشه قلعه تقریباً مربع شکل و با چندین برج در اطراف مزین شده‌است . دور تا دور قلعه را حصاری در برگرفته که ارتفاع آن بیش از ده متر است . تنها ورودی قلعه از جبهه شرقی است که با سر در بزرگ و باشکوه به محوطه داخلی راه دارد. عناصر قلعه عبارت‌اند از بازار، اصطبل (تابستانی و زمستانی)، زورخانه، خانه‌های اعیانی و محله عامه نشین. این قلعه بخش عامه نشین و اعیان نشین دارد و فضاهای معماری مورد نیاز مردم مانند زورخانه، مسجد و اصطبل در آن دیده می‌شود. مصالح کلی آن خشت خام است
